Een bedrijfscrisis kan tal van oorzaken hebben. Vele bedrijven hebben het hoofd moeten bieden aan de economische crisis en de markten die daarmee in elkaar storten. Bedrijven waren niet bestand tegen de verziekte financiële markt of de uit elkaar spattende zeepbel van de huizenmarkt. Daarnaast kan het gebrek aan flexibiliteit van een bedrijf een crisis veroorzaken. Doordat een bedrijf niet mee kan bewegen met de markt en veranderende omstandigheden, zit het vast en glijdt het af. Het niet durven investeren in de eigen organisatie of het niet aanpassen aan een nieuwe situatie, zijn veel voorkomende oorzaken van een bedrijfscrisis. Op andere vormen van een bedrijfscrisis kan vrijwel niet worden geanticipeerd. Denk hier bijvoorbeeld aan PON met de dieselgate van Volkswagen of de boekhoudfraude van Ahold.
Never let a good crisis go to waste
Het is beter om het dak te repareren als de zon schijnt, maar wanneer de zaken goed gaan, lopen veel bedrijven gewoon door. Achteraf is het makkelijk praten en wat de oorzaak ook mag zijn, ieder bedrijf wil ‘goed’ dan wel niet beter uit een crisis komen. ‘Never let a good crisis go to waste.’ zijn de woorden van de Britse premier Churchill.
Een crisis kan een mogelijkheid zijn om schoon schip te maken, te leren van de fouten in het verleden, te innoveren en de volgende stap richting de toekomst te nemen. In een crisissituatie heeft de gehele organisatie geen keus meer en is het dan ook een goede tijd om veranderingen door te voeren. Er gaat ook echter veel verloren in een crisis. Wellicht is het ballast, maar bijvoorbeeld reputatieschade kan nog lang worden meegedragen.
Shell heeft een onderzoek gedaan naar wat succesvolle organisaties onderscheidt van degene die onder meer ten ondergaan in een crisis. Het antwoord daarop was simpel: vooruitkijken. Wanneer een bedrijf met regelmaat een strategisch plan voor de toekomst opstelt, blijkt het vele malen beter opgewassen tegen een crisis dan bedrijven die ad-hoc handelen.
Een blik in de toekomst
Vooruitkijken gaat over het in kaart brengen van de belangrijkste onzekerheden en veranderingen in de werkzame sector, het anticiperen op mogelijke veranderingen die het gevolg kunnen zijn van die onzekerheden en het radicaal durven denken. Hierin is het gesprek net zo belangrijk als het daadwerkelijke toekomstplan. Alleen al bezig zijn met de mogelijke toekomst bereidt een organisatie voor op wat kan komen.
Door te anticiperen op de toekomst kan een crisis worden voorkomen en met de juiste crisisvoorbereiding is de kans groter dat een bedrijf de crisis overleeft, de schade kan beperken en er zelfs misschien wel sterker uitkomt.